آخرین ویرایش : December 21, 2012

ابراهیم خلیل خان جوانشیر

مناصب و مشاغل


حاکم

شهر شوشی

( از ۱۱۷۵ه.ق. تا ۱۲۲۱ه.ق. )
ابراهیم خان از کریم خان زند، به پاس خدمات پدرش حکومت قره باغ را گرفت. ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ با استفاده‌ از آشوب‌های‌ سیاسی‌ پس‌ از مرگ‌ کریم‌خان‌ عملاً علم‌ استقلال‌ برافراشت‌. آقا محمدخان‌ چون‌ از تسلیم‌ شدن‌ ابراهیم‌خلیل‌ مأیوس‌ گردید، در 15 شوال‌ 1209 برای‌ سرکوب‌ و تصرف‌ کامل‌ نواحی‌ تحت‌ حکومت‌ او، از تهران‌ حرکت‌ کرد و چون‌ ابراهیم‌خان‌ برای‌ جلوگیری‌ از حرکت‌ او پل‌ خداآفرین‌ را در نزدیکی‌ شوشی‌ منهدم‌ کرد، سلیمان‌خان‌ قاجار را به‌ تعمیر آن‌ مأمور ساخت‌. ابراهیم‌ از فرمانروایان‌ شیروان‌ و شماخی‌ و دربند یاری‌ خواست‌، اما خان‌ قاجار این‌ نیروها را به‌ سرعت‌ در هم‌ شکست‌ و در نزدیکی‌ پل‌ خداآفرین‌ اردو زد. ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ با سپاهی‌ نزدیک‌ به‌ 10 هزار تن‌ به جنگ پرداخت اما از سلیمان خان شکست‌ خورد و به‌ درون‌ قلعه‌ پناه‌ برد. ابراهیم‌ خلیل‌ متعهد شد که‌ هدایایی‌ تقدیم‌ دارد و از آن‌ پس‌ به‌ آقا محمدخان‌ خراج‌ بپردازد، ولی‌ ضعف‌ پیری‌ را بهانه‌ آورد و از حضور نزد آقا محمدخان‌ پوزش‌ خواست‌ و یکی‌ از فرزندان‌ خود را به‌ عنوان‌ گروگان‌ نزد او فرستاد.
ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ پس‌ از این‌ حوادث‌ نامه‌ای‌ به‌ زبوف‌، سردار روس‌ که‌ از جانب‌ کاترین‌ دوم‌ امپراتور روسیه‌ مأمور تسخیر آن‌ حوالی‌ شده‌ و تا دشت‌ مغان‌ پیش‌ رفته‌ بود، نوشت‌ و اظهار اطاعت‌ و بندگی‌ کرد، اما در همان‌ هنگام‌ کاترین‌ درگذشت‌ و الکساندر پل‌ اول‌ فرمان‌ داد که‌ قوای‌ روس‌ از داغستان‌ مراجعت‌ کند. آقا محمدخان‌ که‌ از سازش‌ ابراهیم‌ خلیل‌ با روس‌ها آگاه‌ شده‌ بود، به‌ قصد براندازی‌ او و تصرف‌ قراباغ‌ و داغستان‌ از تهران‌ حرکت‌ کرد. هر چند ابراهیم‌خان‌ برای‌ ممانعت‌ از حرکت‌ او پل‌ ارس‌ را خراب‌ کرد، اما آقا محمدخان‌ با زحمت‌ از آن‌ رود گذشت‌ و خود را به‌ نزدیک‌ قلعة شوشی‌ رساند. ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ هراسان‌ شد، قلعه‌ را رها کرد و با زن‌ و فرزندانش‌ به‌ داغستان‌ گریخت‌.
اندکی‌ پس‌ از این‌ حادثه‌ در 21 ذیحجۀ همان‌ سال‌ آقا محمدخان‌ در همانجا به‌ دست‌ دو تن‌ از نوکرانش‌ به‌ قتل‌ رسید و لشکریانش‌ پراکنده‌ شدند و ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ به‌ مقر حکمرانی‌ خود بازگشت‌. در آنجا پیکر شاه‌ مقتول‌ را موقتاً به‌ خاک‌ سپرد و آنگاه‌ که‌ فتحعلی‌ شاه‌ آن‌ را از او خواست‌، برای‌ اینکه‌ روابطش‌ با شاه‌ جدید ایران‌ حسنه‌ شود، جسد آقامحمدخان‌ را با احترام‌ فراوان‌ همراه‌ با فرزندش‌ ابوالفتح‌ خان‌ به‌ تهران‌ فرستاد و یکی از دخترانش به نام آغاباجی را به عقد شاه درآورد.
در سالهای‌ نخستین‌ پادشاهی‌ فتحعلی‌ شاه‌، ابراهیم‌ خلیل‌ همچنان‌ بر قراباغ‌ فرمان‌ می‌راند، اما با روسها ارتباط بیشتری‌ داشت‌. در 1217 ه.ق پدرزن‌ خود را یاری‌ رساند تا نواحی‌ گنجه‌ را نیز متصرف‌ شود و طوری‌ قدرت‌ به‌ هم‌ رساند که‌ حتی‌ هراکلیوس‌ والی‌ گرجستان‌ مجبور شد با آنان‌ به‌ مدارا رفتار کند.
در جنگ اول ایران و روس، طرف ایران را گرفت و به دست نوه اش که طرفدار روس ها بود، کشته شد.


روابط خانوادگی


نام پسر

نام نوه

دارای رابطه خانوادگی با

حسینقلی خان دنبلی نظام الدوله


حسینقلی خان همسر دختر ابراهیم خان جوانشیر بود.


تاریخ تولد ۱۱۴۵ه.ش.
تاریخ درگذشت ۱۲۲۱ه.ق.
محل درگذشت شهر شوشی
استان قره باغ
در 1221 ق پس از درگيري هايي كه در قراباغ روي داد، جعفر قلي خان برادرزادة ابوالفتح خان و نوادة ابراهيم خليل خان به مخالفت با عموي خود برخاست و در يك جنگ و گريز او را تا اردوباد پس راند. جعفرقلي‌خان به رغم عموي خود با روس ها روابط خوبي داشت و از دستورهاي آنان پيروي مي‌كرد. ازاين رو هنگامي كه جدش ابراهيم خليل‌خان در پايان عمر از دوستي با روسها نادم شد و به اطاعت دولت ايران درآمد و براي آرامش اوضاع ازعباس ميرزا كمك خواست، در يك شبيخون، پدر بزرگ را با كسان زيادي از اطرافيانش در بیرون قلعه شوشی به تحریک روس ها به قتل رساند.
ملیت کشور ایران

توضیحات بیشتر:
  • ابراهیم خان فرزند پناهعلی‌خان جوانشیر از سرداران نادرشاه افشار بود که به پا سخدمات نظامی پدرش به حکومت شوشی و قره باغ فرستاده شد. ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ با استفاده‌ از آشوب‌های‌ سیاسی‌ پس‌ از مرگ‌ کریم‌خان‌ عملاً علم‌ استقلال‌ برافراشت‌.
  • آقا محمدخان‌ قاجار در 15 شوال‌ 1209 ه.ق لشگری برای تصرف قره باغ فرستاد که نیروی ابراهیم‌خان‌ را شکست داد اما او تسلیم نشد و از کاترین دوم و حکومت روسیه کمک خواست. آقا محمدخان‌ که‌ از سازش‌ ابراهیم‌ خلیل‌ با روس‌ها آگاه‌ شده‌ بود، برای تصرف‌ قراباغ‌ و داغستان‌ از تهران‌ حرکت‌ کرد. اما پس از عبور از ارس به دست نوکرانش کشته شد و ابراهیم‌ خلیل‌خان‌ جسد آقامحمدخان‌ را با احترام‌ فراوان‌ همراه‌ با فرزندش‌ ابوالفتح‌ خان‌ به‌ تهران‌ فرستاد.
  • از دختران‌ او یکی‌ به‌ نام‌ آغاباجی به‌ همسری‌ فتحعلی‌ شاه‌ درآمد و چون‌ از شاه‌ فرزندی‌ نیاورد، دو تن‌ از فرزندان‌ فتحعلی‌ شاه‌ را به‌ رسم‌ پسری‌ و دختری‌ به‌ او دادند تا آنان‌ را تربیت‌ کند. دختر دیگر ابراهیم‌ خلیل‌ به‌ نام‌ گوهر آغا، در تهران‌ می‌زیست‌ و چون‌ خواهرش‌ همسر شاه‌ بود، او خود را خالۀ همۀ فرزندان‌ فتحعلی‌ شاه‌ می‌دانست‌.
  • در 1221 ق پس از درگیری هایی که در قراباغ روی داد، نوه اش جعفر قلی خان به مخالفت با عموی خود ابوالفتح خان و برای دوستی با روس ها در یک شبیخون، پدر بزرگش را با کسان زیادی از اطرافیانش در بیرون قلعه شوشی به قتل رساند.

done in 0.0549 seconds