آخرین ویرایش : September 18, 2012

عبدالحسین میرزا فرمانفرما

معروف به : نصرت الدوله

تحصیلات


محل تحصیل

مدرسه دارالفنون تهران


تحصیل در رشتهٔ نظام


مناصب و مشاغل


نخست وزیر

حکومت قاجار

( ۱۳۳۴ه.ق. )

در زمان فترت میان دوره ‏های سوم و چهارم مجلس شورای ملی، فرمانفرما در سال 1295 ه.ش تشکیل کابینه داد و خود علاوه بر ریاست‏ وزرا، وزارت داخله را نیز بر عهده گرفت. این کابینه پس از یک ماه و نیم سقوط کرد و سپهسالار تنکابنی مأمور تشکیل کابینهٔ جدید شد.

وزیر

وزارت جنگ ایران (دوره قاجار)

( از ۱۳۱۴ه.ق. تا ۱۳۱۵ه.ق. )

پس از عزل امین السلطان و به صدارت رسیدن میرزا علی خان امین الدوله در سال 1314 ه.ق فرمانفرما به سمت وزارت جنگ منصوب شد. او از این مقام برای دریافت سهم بزرگی از عایدات خزانه استفاده کرد و در همه امور از عزل و نصب حکام و صدور هر نوع احکام مالیه، وزارت امور خارجه و محاکمات عدلیه و ... دخالت می کرد و مداخل می برد.

وزارت جنگ ایران (دوره قاجار)

( از ۱۳۲۸ه.ق. تا ۱۳۳۳ه.ق. )

در کابینه اول مستوفی الممالک در 1289 ه.ش ابتدا وزیر داخله بود بعد به جای قوام السلطنه وزیرجنگ شد.

وزارت داخله ایران (دوره قاجار)

( از ۱۳۳۳ه.ق. تا ۱۳۳۴ه.ق. )

در کابینه عین الدوله وزیر داخله بود و در کابینه خود نیز این منصب را حفظ کرد.

حاکم

منطقه کرمان

( از ۲۰۲۳ه.ق. تا ۱۳۱۱ه.ق. )

عبدالحسین میرزا پس از فوت برادرش عبدالحمید میرزا فرمانفرما (حاکم کرمان)، لقب و منصب وی را دریافت کرد و دو سال بعد از این سمت معزول گشت.

منطقه کردستان ایران

( ۱۳۱۲ه.ق. )

به دستور ولیعهد (محمدعلی میرزا) به حکومت کردستان رسید اما اندکی بعد به کرمان بازگشت.

منطقه کرمان

( از ۱۳۱۲ه.ق. تا ۱۳۱۵ه.ق. )

در 1312 ه.ق بار دیگر به حکومت کرمان رسید. زمانی که به تهران احضار شد در غیاب خود اسدالله خان بهجت الملک را به جای خود تعیین کرد. در 1315 ه.ق از تمامی مناصب خود معزول و تبعید شد.

شهر تهران

( از ۱۳۱۴ه.ق. تا ۱۳۱۵ه.ق. )

امین السلطان او را از کرمان به تهران احضار کرد و حکومت شهر را به او سپرد. فرمانفرما پس از ورود به تهران چون داماد و برادرزن مظفرالدین شاه بود رتق و فتق امور را به دست گرفت و با فرمان شاه، بهترین خالصجات اطراف تهران و ولایات را مالک شد. رقابت او با امین السلطان به برکناری صدراعظم منجر شد.

منطقه کرمانشاه

( ۱۳۲۲ه.ق. )

فرمانفرما در 1322 هـ.ق به ایران برگشت و عین‌الدوله صدراعظم او را والی کرمانشاه نمود. فرمانفرما نظمی کامل در آن منطقه برقرار کرد.

منطقه کرمان

( از ۱۳۲۳ه.ق. تا ۱۳۲۷ه.ق. )

بار دیگر والی کرمان شد و فرزند ارشد خود نصرت‌الدوله را در منصب نایب الایاله کرمان قرار داد و اداره امور را به او سپرد.

منطقه آذربایجان

( ۱۳۲۷ه.ق. )

در کابینه سلطان علی خان وزیر افخم برای مقابله با تهاجم قوای عثمانی به استانداری آذربایجان منصوب شد. اما نیروی اعزامی ایران که از چریک های کرد تشکیل شده بود از ارتش منظم ترک که توپخانه به همراه داشت شکست خورد و عثمانی ها شهر مراغه را اشغال کردند.

منطقه فارس

( ۱۳۳۶ه.ق. )

در کابینه وثوق الدوله به حکومت فارس رفت و پلیس جنوب را که در خدمت منافع انگلیس بود، تشکیل داد.

فرمانده

نیروهای نظامی قاجار

( از ۱۲۹۸ه.ق. تا ۱۳۱۱ه.ق. )

عبدالحسین میرزا وارد خدمت نظام شد. در 1298هـ.ق با درجه سرهنگی به فرماندهی قوای کرمان منصوب و در تعلیم سربازان پادگان کرمان جدیت زیادی معمول داشت. پس از مراجعت از کرمان به منصب سرتیپی نائل شد. پس از یک سال توقف در تهران به آذربایجان رفت و ریاست گارد ولیعهد و فرماندهی یک هنگ به عهده او گذارده شد. در 1309 ه.ق با لقب سالار لشگر فرمانده قشون آذربایجان شد. بعد از دو سال بنا بر استدعای ولیعهد به درجة امیرتومانی رسید.


حوادث مهم زندگی


تبعید به

بین النهرین

( از ۱۳۱۷ه.ق. تا ۱۳۲۱ه.ق. )


روابط خانوادگی


نام همسر

فاطمه خانم عزت السلطنه


فرمانفرما در سی‏ سالگی با فاطمه خانم عزت‏ السلطنه دختر چهارم مظفرالدین ‏شاه و تاج‏ الملوک (دختر عزت‌الدوله و امیرکبیر) ازدواج کرد و تا بیست سال بعد همسری اختیار نکرد. حاصل این ازدواج شش پسر بود: 1. فیروز میرزا نصرت‌الدوله فرمانفرمائیان 2. عباس فرمانفرمائیان 3. محمدولی فرمانفرمائیان 4. محمدحسین فیروز 5. محمدجعفر میرزا 6. نظام‏الدین میرزا

نام پدر

نام پسر

نام دختر

نام خواهر

نام پدربزرگ

نام نوه

نام نتیجه

دارای رابطه خانوادگی با

صفیه نمازی


نصرت الدوله پدر همسر صفیه نمازی بود.

منیر شاهرودی فرمانفرمائیان


نصرت الدوله پدر همسر (ابولبشر فرمانفرماییان) منیر شاهرودی بود.

اشرف فخرالدوله


فخرالدوله خواهرزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود.

مظفرالدین شاه قاجار



عبدالحسین میرزا از یک سو برادرزن مظفرالدین شاه بود و از سوی دیگر به واسطه ازدواج با عزت السلطنه داماد او بود.

تاج الملوک


عبدالحسین میرزا شوهر دختر تاج الملوک ــ دختر امیرکبیر ــ بود.

میرزا محمد تقی خان فراهانی


عبدالحسین میرزا داماد دختر امیرکبیر (تاج الملوک) بود.


عبدالحسین میرزا فرمانفرما

تاریخ تولد ۱۲۳۶ه.ش.
تاریخ درگذشت ۱۳۱۸ه.ش.
محل تولد شهر تهران
محل درگذشت شهر تهران
در سن 82 سالگی
ملیت کشور ایران

توضیحات بیشتر:
  • مادرش هما خانم دختربهمن میرزا بهاالدوله بود. در 1303 ه.ق پس از فوت پدرش، ناصرالدین شاه لقب نصرت‌الدوله را به او داد. در 1306 ه.ق در تبریز با دختر مظفرالدین میرزا ازدواج کرد و صندوقدار و همه کاره ولیعهد شد.
  • در 1309 هـ.ق به تهران احضار و به لقب فرمانفرما ملقب و به جای برادرش که مرحوم شده بود، به ریاست و حکمرانی کرمان و بلوچستان تعیین و به آن منطقه اعزام شد.
  • پس از به تخت نشستن مظفرالدین شاه او داعیه صدراعظمی داشت و برای برکناری امین السلطان و حکیم الملک توطئه کرد. پس از عزل امین السلطان وزیر جنگ شد اما صدراعظم امین الدوله توانست او را برکنار و تبعید کند. به عتبات رفت و مدت چهار سال در آنجا رحل اقامت افکند.
  • در نهضت مشروطیت در کرمان بود. پس از استقرار مشروطیت و افتتاح مجلس شورای ملی، فرمانفرما که از رجال مستبد بود، از چهره‌های مشروطه گردید و در کابینه موقتی که به سرپرستی وزیر افخم تشکیل شد، به وزارت عدلیه منصوب گردید.
  • عبدالحسین میرزا فرمانفرما پس از کودتای 1299ه.ش در دوران حکومت سیدضیاء، در زندان به سر می‌برد. فرمانفرما پس از استخلاص از زندان روابط خود را با سردار سپه حفظ کرد. چند تن از فرزندانش در ابتدای حکومت رضاشاه، وزیر و وکیل و امیر بودند، خود نیز انتظار مقامی داشت اما رضاشاه به  درخواست او وقعی ننهاد. فرمانفرما قسمتی از زمین‌های خود را به رضاشاه  فروخت یا مجاناً واگذار کرد. کاخ‌ مرمر در خیابان سپه در زمین های او ساخته شد.
  • در 1315 ه.ش پس از گرفتاری نصرت‌الدوله و حبس و محکومیتش، فرمانفرما بر جان و مال خود بیمناک شد و مرگ نصرت الدوله او را شکسته کرد.
  • خانه فرمانفرما شبیه یک اداره بود. به علت املاک وسیعی که در تهران و شهرستان‌ها تدارک دیده بود، مباشرینی از طرف وی آنها را اداره می‌کردند و مرتباً از طرف او دستور‌العمل‌هائی صادر می‌شد. منزل وسیع او شامل چندین ساختمان بود. ساختمان اصلی در اختیار فرمانفرما و هر کدام از همسران وی یک دستگاه ساختمان با وسایل و خدمه کامل در اختیار داشتند. در منزل او طبیب و دواخانه وجود داشت. در حیات طولانی خود هفت همسر انتخاب کرد و مجموعاً صاحب 36 افرزند شد که 24  نفر پسر و 12 نفر دختر بودند. فرزندان او همه تحصیل کرده بودند.

done in 0.1143 seconds