حسینقلی خان ایلخانی، فرزند جعفرقلی خان دورکی (از ایلخان‌های معتبر بختیاری) و بی‌بی شاه پسند، دختر علی صالح آل جمالی. پدرش جعفرقلی خان، در سال ۱۲۱۶ هنگامی که حسینقلی خان، شانزده ساله بود، در جنگ منار، توسّط جعفرقلی خان بهداروند به قتل رسید. لذا او و برادرانش امامقلی خان حاجی ایلخانی و رضاقلی خان ایل بیگی، تحت سرپرستی عمویشان کلبعلی خان دورکی قرار گرفتند. اما مدت زمان زیادی نگذشت، که میان آنها و عمویشان، اختلاف ایجاد شد.
وی به سبب شعرهایش به گویش بختیاری نیز معروف بود. در طول زندگیش ۱۰ همسر اختیار کرد واز همسرانش صاحب ۱۸ فرزند شد که ۱۲ دختر و ۶ پسر که نام های پسران بترتیب نجفقلی خان، علیقلی خان، خسرو خان، اسفندیار خان، یوسف خان و امیرقلی خان بود.
حسینقلی خان به خدمت منوچهرخان معتمدالدوله درآمد. (معتمدالدوله، محمدتقی کنورسی از طایفه چهارلنگ را شکست داد) حسینقلی خان به کمک دایی های خود که از مردم جونقان بودند بتدریج دیگر خان های بختیاری را تحت اقتدار خود درآورد. سرکوبی شورشیان و مخالفان دولت مرکزی، ایجاد امنیت و ثبات در منطقهٔ بختیاری، باعث ترقی جایگاه او گردید و در ۱۲۴۱ از طرف آن دولت لقب ناظم بختیاری را دریافت نمود و سپس پنج سال بعد در ۱۲۴۹ فرمان ایلخانی کل بختیاری (هفت لنگه و چهار انگه) از جانب ناصرالدین شاه قاجار برای وی صادر گردید. حسینقلی خان از آن پس به مدت پانزده سال در اوج نفوذ و اقتدار بود.
مدت طولانی حکومت و نفوذ حسینقلی خان، ناصرالدین شاه را نگران کرد و به پسرش ظل‌السلطان حاکم اصفهان دستور داد که او را به قتل رساند. ظل السلطان شب 27 رجب 1299 ق حسینقلی خان ایلخانی را به همراه دو پسرش اسفندیارخان و علیقلی خان پس از مشق سربازان به عمارت دولتی دعوت کرد و حسینقلی خان را با قهوه مسموم به قتل رساند و پسرانش را زندانی کرد.
