مجید حمید مرهون

مجید مرهون در سال 1945 در خانواده‏ای فقیر متولد شد. دوره دبستان را در «قضیبیه» گذراند و از آنجایی که دانش‏آموز با استعدادی بود برای ادامه تحصیل به مدرسه Bapco (کمپانی نفت بحرین) رفت. وی در مدت تحصیل در این مدرسه کمک هزینه‏ای هم دریافت می‏کرد که از طریق آن توانست برای خانواده‏اش مسکن مناسب‏تری اجاره کند و برای خود نیز ادوات موسیقی بخرد.
مرهون برای اولین بار در ده‏سالگی و به درخواست معلمش آهنگی را برای تئاتری که در مدرسه اجرا می‏شد، ساخت. او هر شب به رادیو بحرین گوش می‏داد و تقریباً به موسیقی سمفونیک معتاد شده بود. مرهون در 1959 یک سازدهنی خرید و با استفاده از کتابچه راهنمای آن سعی کرد طرز نواختن آن را بیاموزد. از آنجایی که به زبان انگلیسی آشنایی نداشت خواندن نت‏ها برایش بسیار دشوار بود و تلاش‏های اولیه‏اش در این راه با شکست مواجه شد. پس از آن تلاش کرد صرفاً با شنیدن آهنگ‏ها آنها را بنوازد. وی هر شب به ساحل دریا در پشت قصر قضیبیه می‏رفت و تمرین می‏کرد. مرهون علاوه بر موسیقی به ادبیات نیز علاقه داشت. جرج حنا، سلامه موسی، محمد مندور و ماکسیم گورکی از نویسندگانی بودند که تأثیر زیادی بر وی گذاشتند و در همان دوران وی با ایده‏های سوسیالیستی آشنا شد و از این‏رو تصمیم گرفت به NLF (جبهه التحریر الوطنی البحرینیه) بپیوندد. در سال 1961 باقر کلبرهرام از او خواست تا در ماه محرم پیشاپیش دسته‏های عزاداری به اجرای موسیقی بپردازد. موسیقی او در بین مردم فقیر محبوبیت زیادی یافت و مرهون به تأثیر عمیقی که موسیقی می‏توانست داشته باشد پی برد. در همن سال وی یک ساکسیفون خرید. طبق گفته احمد جمال که مغازه فروش ابزار آلات موسیقی داشت، مجید اولین کسی بود که در بحرین ساکسیفون خرید و بدون مربی و با استفاده از کتابچه آموزشی با آن به تمرین پرداخت. در سال 1963 مجید به مدت شش ماه به فعالیت در یک گروه موسیقی آماتور پرداخت و در کنسرت‏های متعددی شرکت کرد، پس از آن گروه «الانوار» را تأسیس کرد. به تدریج دانش موسیقایی و مهارت علمی او افزایش یافت با وجود اینکه امکان یادگیری موسیقی به شیوه آکادمیک برای او وجود نداشت، تلاش کرد با آشنایی و نواختن موسیقی فرانسوی، آفریقایی، آمریکای لاتینی، انگلیسی، اسپانیایی و روسی این کمبود را جبران کند. مرهون در سال 1966 و در راستای فعالیت‏های سیاسی‏اش تصمیم گرفت عملیاتی را بر علیه ارتش انگلیس اجرا کند، نقشه او لو رفت و در دادگاهی که تنها نیم ساعت طول کشید به اتهام بمب‏گذاری در ماشین یک عضو سرویس امنیتی انگلستان به حبس ابد محکوم شد و به جزیره «جدا» تبعید گردید. جزیره‏ای که شبیه جزایر دیگر نبود و محیط بسیار وحشتناکی داشت. چهار سال در زندان انفرادی بود و بعدها ادعا کرد که در زندان از سوی افسر بریتانیایی «یان هندرسون» شکنجه شده است. او در سال 1973 مسئولین زندان را متقاعد کرد که برایش کتب موسیقی تهیه کنند و با جدیت مطالعه را آغاز کرد. بسیاری از آهنگ‏های معروف او تحت تأثیر همین محیط خلق شدند. آثار مرهون پس از بررسی توسط موسیقی‏دان‏های حرفه‏ای آکادمی سلطنتی سوئد در رتبه High Professional قرار گرفتند و از آن پس مرهون در دنیا به عنوان یک موسیقی‏دان حرفه‏ای و مبارز آزادی شناخته شد. در 1980 در یکی از بزرگترین کمپین‏هایی که برای حمایت از او تشکیل شده بود دو قطعه ساخته شده توسط او به نام‏های «Memories» و «Nostalgia» به وسیله ارکستر سمفونی رادیو آلمان نواخته شد و توجه مردم را به استعداد و همین طور رنجی که او در اسارت تحمل می‏کرد، جلب نمود. در 1985 در فستیوال جهانی جوانان و دانش‏آموزان در مسکو، معترضین خواستار آزادی او شدند. مرهون در زندان توانست ضبط صوت کوچکی تهیه و آثارش را ضبط کند. او همچنین در زندان آموزش موسیقی به سایر زندانیان را آغاز کرد و پس از تهیه آلات موسیقی گروه کوچکی تشکیل داد و مطالعه علمی موسیقی را نیز ادامه داد. در ژانویه 1986 مرهون از جزیره جدا به زندان «Jaww» منتقل شد و در آوریل 1990 نیز پس از تحمل بیش از 20 سال اسارت از زندان آزاد شد. وی بلافاصله پس از آزادی به عنوان آهنگساز و موزیسین به گروه موسیقی «Ajras» پیوست. آثار مرهون در ارکسترهای کشورهای بسیاری از جمله وطن‏اش بحرین نواخته شده‏اند. از دیگر فعالیت‏های مرهون کار بر روی «واژه‏نامه» موسیقی بود که از 1975 تالیف آن را آغاز کرد.

مرهون در سال 2010 درگذشت. وی چپ‏گرا و عضو «جبهه التحریر الوطنی البحرینیه» و «المنبر الدیمقراطی التقدمی» بود و به «ماندلای بحرین» شهرت یافته است.