آخرین ویرایش : March 5, 2013

غلام محمد غبار

مناصب و مشاغل


نماینده

ولسی جرگه یا مجلس نمایندگان افغانستان

( از ۱۳۲۸ه.ش. تا ۱۳۳۰ه.ش. )
در دوره هفتم انتخابات شورای ملی به نمایندگی از طرف مردم کابل وکیل مجلس شد.

موسس

نشریه ستاره افغان (چاپ کابل)

( از ۱۲۹۹/۰۹/۰۹ه.ش. )
او در 9 آذر ماه 1299 نشریه "ستاره افغان" را در جبل السراج کابل منتشر کرد.

انجمن ادبی کابل


غبار یکی از بنیان‌گذاران انجمن ادبی کابل بود که همراه کسانی چون محمدانور بسمل، قاری عبدالله، عبدالحق بیتاب، سرور گویا، عبدالعلی مستغنی و . . . این انجمن را بنیاد گذاشت.

مدیر مسئول

نویسنده

مجله کابل (چاپ کابل)


یکی از فعالیت‌های مهم انجمن ادبی نشر مجله "کابل" بود که ارگان انتشارات انجمن نیز محسوب می‌شد. غبار یکی از نویسندگان پر کار این مجله بود و از همان شماره‌های اولیه سلسله مقالاتی را به نام "افغانستان ونگاهی به تاریخ آن" می نوشت.

کارمند

گمرک افغانستان

( از ۱۲۹۶ه.ش. تا ۱۲۹۸ه.ش. )
در سال 1296 مامور گمرگ شد.

سفارت افغانستان در فرانسه

( از ۱۳۰۳/۰۴/۱۹ه.ش. )
در 19 تیر 1303 به همراه نادرخان که سفیر افغانستان در فرانسه شده بود به آن کشور رفت و به عنوان منشی سفارت مدتی به خدمت پرداخت.

سفارت افغانستان در آلمان

( از ۱۳۱۰ه.ش. )
در سال 1310 سر منشی سفارت افغانستان در برلین شد.


گرایشات


موسس

حزب دموکراتیک خلق افغانستان

( از ۱۳۴۳ه.ش. )
وی یکی از اولین بنیان‌گذاران حزب دموکراتیک خلق افغانستان است که در سال 1343 در کابل تاسیس شد، اما غبار چندی بعد از این حزب کناره گرفت.


حوادث مهم زندگی


زندانی

زندان سرای موتی در کابل

( از ۱۳۱۱ه.ش. )
هنوز یک سال بیشتر از تاسیس انجمن ادبی کابل نگذشته بود که نادر خان نتوانست فعالیت‌های غبار و یارانش را تحمل کند. از این رو او را به همراه تعدادی دیگر از روشنفکران در سال 1311 به دلایل سیاسی بازداشت کرد. غبار به همراه، سرور جویا، عبدالغفارخان سرحددار، محمدابراهیم صفا، عبدالعزیزخان قندهاری و چند نفر دیگربه مدت چهار سال در یکی از کاروانسراهای تجارتی که به علت پر بودن زندان های اصلی کابل به زندان تبدیل و به سرای موتی معروف شده بود، زندانی شد.

تبعید به

شهر قندهار



شهر فراه

( تا ۱۳۱۷ه.ش. )
غبار بعد از رهایی از زندان، به فراه تبعید شد و تا سال 1317 در تبعید بود.

شهر قندهار

( از ۱۳۱۷ه.ش. )
در سال 1317 بعد از فراه به قندهار تبعید شد و مدت یکسال را نیز در آن شهر گذراند.


آثار


نویسنده

کتاب "احمدشاه بابا"

( تا ۱۳۱۸ه.ش. )
در سال 1318 در حالیکه در قندهار تبعید بود، کتاب "احمد شاه بابا" را تالیف کرد.

کتاب "افغانستان در مسیر تاریخ"



این کتاب از مهم‌ترین آثار او است که تاکنون چندین نوبت در داخل و خارج از افغانستان به چاپ رسیده است. جلد اول این کتاب که در سال 1346 در زمان صدارت هاشم خان منتشر شد اما قبل از پخش توقیف گردید و فقط تعداد چند نسخه آن از چاپخانه بیرون آمد. با روی کار آمدن حکومت نور محمد تره‌کی این کتاب در 9 خرداد سال 1357 از توقیف رهایی یافت و در همان روزهای اولیه تمام سه هزار نسخه کتاب به فروش رسید. جلد دوم نیز بعد از بیست و دو سال که از مرگ غبار می‌گذشت، برای اولین بار در سال 1999 میلادی توسط فرزند وی در ویرجنینیا امریکا به چاپ رسید. در پاکستان و ایران هم تجدید چاپ شد.

کتاب "افغانستان و نگاهی به تاریخ آن"

( تا ۱۳۱۰ه.ش. )
چاپ انجمن ادبی کابل

کتاب "خراسان"

( تا ۱۳۲۶ه.ش. )
چاپ کابل

کتاب "افغانستان به یک نظر"

( تا ۱۳۲۶ه.ش. )
چاپ کابل


تاریخ تولد ۱۲۷۶ه.ش.
تاریخ درگذشت ۱۳۵۶/۱۱/۱۶ه.ش.
محل تولد شهر کابل
محل درگذشت شهر برلین
ملیت کشور افغانستان

توضیحات بیشتر:
  • وی فرزند میر محبوب خان است.
  • غلام‌محمد غبار از چهره‌های برجسته روشنفکری در چند دهه اخیر افغانستان بوده است که بیشتر عمر خود را در راه ایجاد فضای باز سیاسی سپری کرد.
  • ایام نوجوانی او مصادف با نهضت مشروطه اول و نشر «سراج الاخبار» و آغاز نهضت استقلال‌خواهی در دوران امان‌الله خان همراه بود. او در خانواده‌ای بزرگ شد که بیشتر آنها جز کارمندان ارشد دولتی بودند.
  • سال 1298 کارمند کوتوالی (قلعه داری) کابل شد.
  • در سال 1300 که شجاع الدوله حاکم هرات شد، او در زمره یکی از اعضای ارشد ریاست تنظمیه هرات درآمد. در سال 1303 نماینده بازرگانی دولت امان الله خان در مسکو گردید.
  • در سال 1303 نماینده بازرگانی دولت امان الله خان در مسکو گردید.
  • اواخر پادشاهی امیر حبیب الله خان، به جنبش جوانان افغان پیوست، همزمان به مطالعه در تاریخ و مسایل اجتماعی پرداخت و هنوز چند سالی نگذشته بود که یکی از صاحب نظران مطرح افغانستان شد.
  • در سال 1320 بعد از بازگشت از قندهار به کابل، به عضویت انجمن تاریخ درآمد.
  • با فرا رسیدن زمان انتخابات دوره هشتم شورای ملی در سال 1331، بار دیگر از شهر کابل کاندید شد ولی در این دوره حاکمیت وقت از انتخاب شدن وی و تعداد دیگری از روشنفکران جلوگیری به عمل آورد. در نتیجه مردم به طرفداری از غبار و دیگر آزادیخواهان تظاهرات نموده اما حکومت آن را سرکوب کرد و غبار و چند نفر از سران حزب وطن و خلق را بازداشت و مدت هشت سال آنها را زندانی کرد.
  • در سال 1339 بعد از آنکه مدتی در زندان بود، مشاور ریاست مطبوعات شد. بعد به نویسندگی روی آورد و تا سالهای واپسین حیات خود آثار زیادی را تالیف کرد. از غلام محمد غبار آثار زیادی به جا مانده است که تعدای از این آثار در خارج از افغانستان در چند نوبت به چاپ رسیده است. از جمله: "تاریخ افغانستان:جلد سوم، از ظهور اسلام تا سقوط طاهریان"  (کابل، 1326)، "افغانستان در هندوستان" مندرج در مجله کابل از شماره اول تا نهم، "تاریخ مختصر افغانستان، از عهد اوستا تا قرن بیستم" (کابل، 1311)، "تاریخ قرن اول"  (کتاب درسی، کابل، 1326)، "تاریخ ادبیات دری" (کتاب درسی، کابل، 1331).
  • غبار که سالهای آخر عمر خود را به نوشتن سپری می‌کرد، در ماه‌های آخر حکومت داوود خان به زخم معده مبتلا شد و برای معالجه به آلمان غرب رفت و در یکی از بیمارستان‌های شهر برلین بستری شد و سر انجام درهمانجا درگذشت. پیکرش به کابل منتقل شد و در 22 بهمن سال 1356 در آرمگاه خانوادگی‌اش در گورستان شهدای صالحین کابل به خاک سپرده شد.

done in 0.0783 seconds